သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ

သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွလြတ္ကြင္း၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုေသာ ပုဂၢိဳလ္ သည္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတည္းဟူေသာ သိကၡာသုံးပါး၌ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ရာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္· သီလံသမာဓိပညာစ၊ ယႆဧေတသုဘာဝိတာ။ အတိကၠမၼမာရေဓယ်ံ၊ အာဓိေစၥာဝဝိေရာစတိ။ ဟူ၍ ဣတိဝုတ္ပါဠိေတာ္၌ ေဟာေတာ္မူသည္။

အဓိပၸါယ္ကားအၾကင္သူသည္ အဓိသီလသိကၡာဟု ဆိုအပ္ေသာသီလကိုလည္းေကာင္း ၊အဓိစိတၱသိကၡာ ဟု ဆိုအပ္ေသာ သမာဓိကိုလည္ေကာင္း၊ အဓိပညာသိကၡာဟု ဆိုအပ္ေသာပညာကိုလည္းေကာင္း၊ ဤသုံးပါးေသာတရား တို႔ကိုဆုံးခန္းတိုင္ေအာင္ေကာင္းစြာပြားမ်ားအပ္ကုန္၏။ ယင္းသို႔ပြားမ်ားေသာသူသည္ မာရ္မင္း၏ နိုင္ငံကိုလြန္ေျမာက္ ၍ ေနမင္းႀကီးကဲ့သို႔ ထြန္းလင္းတင့္တယ္၏။ ထိုသီလ ၊သမာဓိ ၊ပညာသိကၡာသုံးပါးတို႔တြင္ သီလဆိုသည္ကားလူတို႔၌ ငါးပါး သီလ၊ အာဇီဝ႒မကသီလ၊ ရွစ္ပါးသီလ၊ ဆယ္ပါးသီလတို႔ေပတည္း။ ပကတိလူတို႔အတြက္ ငါးပါးသီလႏွင့္အာဇီဝ႒မက သီလဟုဆိုအပ္ေသာ နိစၥ သီလသည္ သီလမည္၏။ ရွစ္ပါးသီလႏွင့္ ဆယ္ပါးသီလသည္ အမႊမ္းတင္သီလမ်ိဳးျဖစ္သည္။ နိစၥသီလမ်ိဳးမဟုတ္၍ တတ္နိုင္လွ်င္ ေဆာက္တည္အပ္၏။ ရဟန္းတို႔၌ကား စတုပါရိသုဒၶိသီလသည္သီလမည္၏။ ဤသီလသိကၡာပုဒ္တို႔ကို ဒြါရအားျဖင့္ၿခဳံလိုက္သည္ရွိေသာ္ ကိုယ္ျဖင့္မလြန္ က်ဴးေကာင္းေသာ အျပစ္ေဒါသဟူသမွ်သည္ ကာယ ဒုစရိုက္မည္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္မလြန္က်ဴးအပ္၊ မလြန္ က်ဴးေကာင္းေသာ အျပစ္ေဒါသဟူသမွ်သည္ဝစီဒုစရိုက္မည္၏။ စိတ္ျဖင့္မလြန္က်ဴးအပ္၊ မလြန္က်ဴးေကာင္းေသာအျပစ္ေဒါသ ဟူသမွ်သည္ မေနာဒုစရိုက္မည္၏။ ထိုကာယဒုစရိုက္၊ ဝစီဒုစရိုက္၊ မေနာဒုစ ရိုက္တို႔ကို မလြန္က်ဴး မျပဳက်င့္ဘဲ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေသာအားျဖင့္ ကာယသုစရိုက္၊ ဝစီသုစရိုက္၊ မေနာသုစရိုက္ ဟူသည့္ သုစရိတသီလသုံးပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေသာသူသည္ သီလႏွင့္ျပည့္စုံေသာသူမည္၏။ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာသိကၡာသုံးပါးတို႔တြင္ သမာဓိ ဟူသည္ ပ်ံ့လြင့္ေနေသာ စိတ္ကိုမပ်ံ့လြင့္ေစဘဲ တစ္ခုတည္း ေသာအာ႐ုံ၌ ေကာင္းစြာတည္ၿငိမ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။

သမာဓိႏွင့္ျပည့္စုံရန္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားအပ္ေသာ သမထ ကမၼ႒ာန္း ၄ဝ တို႔တြင္ မိမိႏွင့္သင့္ေလ်ာ္ေသာ တစ္ပါးပါးေသာ ကမၼ႒ာန္း၌ ပရိကမၼသမာဓိျဖစ္ပြားေအာင္ အားထုတ္မႈ၊ ထိုထက္တတ္နို္င္ပါမူ ဥပစာရသမာဓိျဖစ္ပြားေအာင္အားထုတ္မႈ၊ ထိုထက္တတ္နိုင္ပါမူ အပၸနာ သမာဓိျဖစ္ပြားေအာင္အားထုတ္ အပ္၏။ သမထကမၼ႒ာန္းကိုပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ပုဂၢိဳလ္အား ဤသုံးပါး ေသာသမာဓိတို႔ျဖစ္ေပၚလာသည္ရွိေသာ္ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို သမာဓိႏွင့္ျပည့္စုံေသာ ပုဂၢိဳလ္ဟုမွတ္အပ္၏။ သမထကမၼ႒ာန္း ၄ဝ တို႔ကား ကသိုဏ္းဆယ္ပါး၊ အသုဘဆယ္ပါး၊ အႏုႆတိဆယ္ပါး၊ ျဗဟၼဝိဟာရေလးပါး၊ အာ႐ုပၸေလးပါး၊ အာဟာေရမဓိကုလသညာတပါး၊ စတုဓာတုဝဝတၳာန္တစ္ပါးေပါင္းေလးဆယ္ျဖစ္သည္။

သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊သိကၡာသုံးပါးတို႔တြင္ ပညာဟူသည္ ဒုကၡသစၥာ၌ေကာင္းစြာ သိျမင္ေသာ ဝိဇၨာဉာဏ္၊ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာ၌ ေကာင္းစြာသိျမင္ေသာ ဝိဇၨာဉာဏ္၊ ဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာနိေရာဓသစၥာ၌ ေကာင္းစြာသိျမင္ ေသာဝိဇၨာဉာဏ္၊ ဒုကၡကင္းခ်ဳုပ္ရာနိေရာဓသစၥာသို႔ ေရာက္ေၾကာင္း မဂၢသစၥာ၌ေကာင္းစြာသိျမင္ေသာ ဝိဇၨာဉာဏ္ တို႔ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္႐ုပ္၊ နာမ္၊ ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတ္၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တို႔၌ ေဝဖန္ခႊဲျခားတတ္စြမ္းလိမ္မာမႈ၊ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱတည္း ဟူေသာလကၡဏာေရးသုံးပါးတို႔၌ ရႈျမင္မႈတို႔သည္လည္းပညာမ်ိဳးမည္၏။ ဤသို႔ေသာပညာ ႏွင့္ျပည့္စုံေသာသူသည္ ေကာင္းေသာပညာႏွင့္ျပည့္စုံေသာ သူမည္၏။

အဆိုပါ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ သိကၡာသုံးပါးတြင္ ပညာအဆင့္သည္ အေရးအႀကီးဆုံးအဆင့္ ျဖစ္သည္။ ပညာအဆင့္ကို မေရာက္ဘဲသံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ မလြတ္ကင္းနိုင္ေခ်။ ပညာအဆင့္ကိုေရာက္ရန္မွာ သမာဓိရွိမွ ေရာက္နိုင္သည္။ သမာဓိအဆင့္ကိုေရာက္ရန္မွာလည္း သီလရွိမွ ေရာက္နိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္သီလသည္ သမာဓိျဖစ္ျခင္း၏ အေၾကာင္းအစပင္တည္း။ သီလရွိမွသမာဓိျဖစ္နိုင္သည္။ သမာဓိရွိမွ ပညာစခန္းသို႔ေရာက္နိုင္သည္။ ပညာျဖစ္ေပၚ လာမွ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွလြတ္၍ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္နိုင္သည္။

ကိေလသာတို႔ကိုပယ္သတ္၍ နိဗၺာန္ေရာက္ရာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ သမၼာဒိ႒ိ ၊သမၼာသကၤပၸ၊ သမၼာဝါစာ၊ သမၼာကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီဝ၊ သမၼာဝါယာမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမာဓိဟူေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးတို႔ကို သေဘာတူကိစၥတူ အေနအားျဖင့္ သိကၡာဖြဲ႕လိုက္သည္ရွိေသာ္ သမၼာဝါစာ၊ သမၼာ ကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီဝမဂၢင္သုံးပါးသည္ သီလသိကၡာ၌ ဝင္သျဖင့္သီလကၡႏၶမဂၢင္မည္၏။ သမၼာဝါယာမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမာဓိ၊ မဂၢင္သုံးပါးသည္ သမာဓိသိကၡာ၌ ဝင္သျဖင့္ သမာဓိကၡႏၶမဂၢင္မည္၏။ သမၼာဓိ႒ိ၊ သမၼာသကၤပၸမဂၢင္ ႏွစ္ပါးကား ပညာသိကၡာ၌ဝင္သျဖင့္ ပညကၡႏၶမဂၢင္မည္၏။ သို႔ျဖင့္ကိေလသာတည္းဟူေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ထိုက္သည္အားေလ်ာ္စြာ ပယ္သတ္ရာ၌ သီလသည္ ၾကမ္း တမ္းေသာ ဝိတိကၠမကိေလသာကို ပယ္ခြာ၏။ သမာဓိသည္ အလတ္ျဖစ္ေသာ ပရိယု႒ာနကိေလသာကိုပယ္ ခြာ၏။ ပညာသည္ သိမ္ေမြ႕ေသာအႏုသယကိေလသာကို ပယ္ခြာ၏။