မဟာပန္သည္ ညီ စူဠပန္အား ရွင္ျပဳေပး၏။ ထို ့ေနာက္ ညီ စူဠပန္အား ျမတ္စြာဘုရား၌ နက္နက္ရိႈင္းရႈိင္း ၾကည္ညိဳလာတတ္ေစရန္ ျမတ္စြာဘုရား၏ က်က္သေရ ေတာ္ဘြဲ ့ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို သင္ေပး၏။ ထို က်က္သေရေတာ္ဘြဲ ့မွာ ဤသို ျဖစ္၏။
"အနံ ့မျပယ္ဘဲ အစဥ္အျမဲ ေမႊးၾကိဳင္လွေသာ ပဒုမၼာၾကာသည္ နံနက္အခါ၌ ပြင့္သကဲ့သို ့၊ အာကာသျပင္၌ တင့္တယ္ေတာက္ပေနေသာ ေနမင္းကဲ့သို ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္တို ျဖင့္ တင့္တယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေျမာ္ေတာ္မူပ ါေလာ့"
စူဠပန္သည္ အစ္ကို မဟာပန္ သင္ေပးသည့္အတိုင္း ထိုဂါထာကို သင္ယူေလရာ ေရွ ့ေရာက္ ေနာက္ေမ့သေဘာျဖင့္ ေလးလတိုင္းတိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း မတတ္ေျမာက္ဘဲ ရွိေလ၏။ ထိုအခါ မဟာပန္သည္ ညီ၏ အရည္အခ်င္းကို အကဲခတ္၏။ ပရိယတၱ္အေနျဖင့္ တစ္ဂါထာကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါလ်က္ တတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး မရွိပါက ပဋိပတၱိအေနျဖင့္ ရဟႏၱာျဖစ္ႏိုင္ရ န္ မည္သို ့မွ် မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အခ်ိန္ကုန္ျပီး စည္းစိမ္ႏွစ္မ်ိ ဳးမွ ဆံုးရံႈးရုံသာရွ ိမည္။ ရဟႏၱာလည္း မျဖစ္၊ သူေဌးလည္း မျဖစ္ဆိုလွ်င္ စူဠပန္အတြက္ မ်ားစြာ နစ္နာဖြယ္ ရွိ၏။ ထို ေၾကာင့္ စူဠပန္ကို လူထြက္ခိုင္းျပီး အဘိုးအဘြားတို ့၏ စည္းစိမ္ ဥစၥာကို ခံယူေစျခင္းအားျ ဖင့္ လူ ့ဘ၀တြင္ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ကာ နတ္ရြာသုဂတိသို ေရာက္ႏိုင္၏။ သို ့ဆိုလွ်င္ ေလာကုတၱရာစည္းစိမ္မွ ဆံုးရႈံးေသာ္လည္း ေလာကီစည္းစိမ္မွ မဆံုးရႈံးသျဖင့္ ေတာ္ေသး၏။ မဟာပန္သည္ ဤသို ့စဥ္းစားျပီး ညီစူဠပန္အား လူထြက္ခိုင္း၏။ ျမန္ျမန္ လူထြက္ျဖစ္ေအာင္ ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္၏။
ညီ စူဠပန္ကား သာသနာေတာ္၌ ေပ်ာ္ေမြ ့၏။ လူမထြက္ခ်င္။ သို ့ရာတြင္ အစ္ကို မဟာပန္ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္သျဖင့္ အခက္မ်ားစြာ ၾကံဳရ၏။ ထိုစဥ္က ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္ ဇီ၀က၏ သရက္ဥယ်ာဥ္ေက်ာင ္း၌ သီတင္းသံုးခိုက္ ျဖစ္၏။ သရက္ဥယ်ာဥ္ေက်ာင ္းေတာ္၌ သရက္ဥယ်ာဥ္ ေက်ာင္းေတာ္၌ မဟာပန္က ဆြမ္းစားေက်ာင္း ဘုန္းၾကီးျဖစ္၏။ ထိုေန ့တြင္ပင္ ဆရာဇီ၀က က ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ တကြ ရဟန္းသံဃာအားလံုးအား ဆြမ္းစားပင့္၏။ မဟာပန္ကလည္း စူဠပန္အား ခ်န္ထားျပီး ျမတ္စြာဘုရားႏွင ့္တကြ သံဃာေတာ္ေပါင္း ၄၉၉ပါး ရွိ၏ဟု သတင္းျပန္ၾကား၏။ စူဠပန္ကား မိမိကို သံဃာ စာရင္းမသြင္းေတာ့ဘဲ အစ္ကိုမဟာပန္၏ ျပန္ၾကားခ်က္ကို ၾကားရေသာအခါ မ်ားစြာေၾကကြဲ၏။ ထိုေန မိုးေသာက္ပါက လူထြက္ေတာ့မည္ဟုဆံုးျဖတ္လိုက္၏။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကြ်တ္ထိုက္ေသာ ေ၀ေနယ်မ်ားကို ၾကည့္ေတာ္မူရာ စူဠပန္ကို ျမင္ေတာ္မူ၏။ ထို ေၾကာင့္ နံနက္ေစာေစာ၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စူဠပန္ထြက္မည့္ မုခ္ဦး၌ စၾကၤ ံၾကြေတာ္မူ၏။ စူဠပန္လည္း လူထြက္ရန္ နံနက္ေစာေစာ ထြက္လာရာ တံခါးမုခ္ဦး၌ စၾကၤ ံၾကြေတာ္မူေနေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို ျမင္သျဖင့္ သြားေရာက္ ဦးခ်၏။ ျမတ္စြာဘုရားက "ခ်စ္သား စူဠပန္ နံနက္အေစာၾကီး ဘယ္ကိုသြားမလို ့လဲ" ဟု ေမးေတာ္ မူ၏။ ထိုအခါ စူဠပန္က" ျမတ္စြာဘုရား တပည့္ေတာ္၏ အစ္ကို မဟာပန္က တပည့္ေတာ္ကို သာသနာေတာ္ႏွင့္ မတန္ဟု ဆိုကာ ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္သျဖင့္ တပည့္ေတာ္ လူထြက္ရန္ သြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္ဘုရား" ဟု ျပန္လည္ ေလွ်ာက္ထား၏။
ျမတ္စြာဘုရားက "စူဠပန္ ၊ သာသနာေတာ္ တြင္းသို ့ ၀င္ေရာက္လာသူမွန္သမွ် ငါႏွင့္ပက္သက္၏။ မဟာပန္က ႏွင္ထုတ္လွ်င္ ငါက ေနရာေပးမည္၊ ငါ့ေနာက္လိုက္ခဲ့" ဟုဆိုကာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စူဠပန္ကို ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေ တာ္သို ့ေခၚသြား၏။ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေ တာ္သို ့ေရာက္ေသာအခါ ဂႏၶကုဋီ မုခ္ဦး၌ အေရွ ့ဘက္သို ့လွည့္၍ ႏႈတ္ျဖင့္ ရေဇာဟရဏံ၊ ရေဇာဟရဏံ(ျမဴကပ္ျငိျခင္း) ဟု ရြတ္ဆိုျပီး ၀ိပႆနာရႈရန္ ပိတ္ျဖဴစ တစ္စကို စူဠပန္အား ေပးလိုက္၏။ ထို ့ေနာက္ ဆြမ္းခ်ိန္ကို င့ံလင့္လ်က္ေနေတာ္မူ၏။
စူဠပန္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ေပးေတာ္မူေသာ ပိတ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္လ်က္ရွိ၏။ စူဠပန္သည္ ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေစ ပိတ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္ေနရာ ပိတ္ျဖဴစသည္ တျဖည္းျဖည္း ညစ္ႏြမ္းလာသည္ကို ေတြ ့ရ၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဆြမ္းစားခ်ိန္သို ေရာက္ ေသာအခါ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ အတူ ဇီ၀က၏ အိမ္သို ့ ၾကြေတာ္မူ၏။ စူဠပန္လည္း အ၀တ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္ေနရာမွ သခၤါရတရားတို ့၏ မျမဲေသာ အနိစၥသေဘာကို ျမင္လာ၏။ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ေရာင္ျခည္ေတာ္လႊ တ္၍ ဗဟိဒၶသခၤါရမွ အဇၥ်တၱသခၤါရသို ့ ကူးေျပာင္း၍ ရႈရန္ တိုက္တြန္း၏။ ထိုအခါ စူဠပန္သည္ သခၤါရတရားမ်ား အားလံုး၏ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱသေဘာကို ျပက္ျပက္ထင္ထင္ ျမင္ျပီးေနာက္ ပဋိသမၻိဒါေလးပါး ႏွင့္တကြ ရဟႏၱာအျဖစ္သို ့ ေရာက္ေတာ္မူ၏။ မဂၢသိဒၶ(မဂ္ေၾကာင့္ ျပီးျပည့္စံုျခင ္း) အေနျဖင့္ ပိဋကတ္သံုးပံုကိုလည္း တတ္၏။ စ်ာန္သမာပတ္မ်ားကိုလည္း ရ၏။ အဘိဥာဥ္ကိုလည္း ရ၏။ ျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္၌ စူဠပန္သည္ "နိမၼိတရုပ္ ဖန္ဆင္းရာ၌ လည္းေကာင္း၊ ရူပါ၀စရ စ်ာန္အရာ၌ လည္းေကာင္း" ဧတဒဂ္ႏွစ္မ်ိဳးရ ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္၏။
ဇီ၀ကသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းဆက္ကပ္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ေက်ာင္း၌ ရဟန္းမ်ား ရွိေသးသည္ဟု မိန္ ့ေတာ္မူကာ သပိတ္ကို မဖြင့္ဘဲထား၏။ ဇီ၀က က ေက်ာင္းသို ့သြားေရာက္၍ က်န္ေနေသာ ရဟန္းကို ပင့္လာရန္ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ကို ေစလႊတ္လိုက္၏။ ေယာက္်ားလည္း အလ်င္အျမန္ ေက်ာင္းေတာ္သို ့သြား၏။
ထုိအခါ စူဠပန္သည္ ေနာင္ေတာ္မဟာပန္ အား မိမိ၏ စြမ္းအားကုိ ျပသသည့္အေနျဖင့္ ရဟန္းေတာ္ တစ္ေထာင္ကို ဖန္ဆင္းထား၏။ အခ်ိဳ ့က သကၤန္းဆိုးေန၏။ အခ်ိဳ ့က သကၤန္းခ်ဳပ္ေန၏။ အခ်ိဳ ဟု စာေပကို သရဇၥ်ာယ္ေန၏။ ဤနည္းအားျဖင့္ ရဟန္းေတာ္တစ္ေထာင္ သည္ သူ ့အလုပ္ႏွင့္သူခ်ည္း ျဖစ္ၾက၏။ ေယာက္်ားသည္ ေက်ာင္းသို ့ေရာက္ေသာအခါ ရဟန္းေပါင္းမ်ား စြာကို ေတြ ့၏.။ ထိုအခါ မည္သည့္ရဟန္းကို ပင့္ရမွန္းမသိသျ ဖင့္ ဇီ၀ကထံသို ့ျပန္၍ ေက်ာင္းေတာ္၌ ရဟန္းေပါင္းမ်ား စြာ က်န္ရွိေနေသးပါေ ၾကာင္း ျပန္ၾကားေျပာဆို ၏။ ထိုအခါ ဇီ၀ကကလည္း မိမိကိုယ္တိုင္ အရိယာျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္း၌ တန္ခိုးၾကီးေသာ ရဟန္းတစ္ပါး ရွိေသးေၾကာင္း သိသျဖင့္ စူဠပန္ မည္ေသာ ရဟန္းကို ပင့္ခဲ့ေလာ့ ဟု မွာၾကား၍ ေယာက္်ားကို ျပန္လႊတ္ျပန္၏။
ေယာက္်ားလည္း ဇီ၀က မွာသည့္အတိုင္း စူဠပန္ကို ပင့္ရန္ ေက်ာင္းသို ့သြားျပန္၏။ ေက်ာင္းသို ေရာက္ေသာအခါ မည္သူသည္ စူဠပန္အရွင္ျမတ္ ျဖစ္ပါသနည္း"ဟု ေမးျမန္းလိုက္သည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ရဟန္းေတာ္ေပါင္း တစ္ေထာင္တို ့က "ငါ စူဠပန္၊ ငါ စူဠပန္"ဟု မိန္ ၾကားၾကေလရာ မည္သည္ ့ရဟန္းကို ပင့္ရမွန္းမသိသျဖင့္ ဆရာဇီ၀က ထံသို ့ ျပန္လာျပန္၏။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားက "ပထမဦးစြာ ငါ စူဠပန္"ဟု ေျပာေသာ ရဟန္းကို လက္၌ကိုင္၍ "အရွင္ စူဠပန္ကို ျမတ္စြာဘုရား ေခၚေတာ္မူ၏" ဟုဆိုကာ ပင့္ေခ်ဟု မိန္ ့ေတာ္မူ၏။ ေယာက္်ားလည္း ျမတ္စြာဘုရား မိန္ ့ေတာ္မူတိုင္း သြားေရာက္ပင့္ကာမွ စူဠပန္မေထရ္သည္ လာေရာက္ပင့္ေသာ ဒါယကာႏွင့္အတူ ဆရာဇီ၀က၏ အိမ္သို ့ လိုက္ပါလာ၏။ က်န္ေသာ ရဟန္းမ်ားအားလံုး ကြယ္ေပ်ာက္ ၾကကုန္၏။ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးျခင္းကိစၥ ျပီးေသာအခါ စူဠပန္အား ဆြမ္းအႏုေမာဒနာတရားကို ေဟာၾကားရန္ ျမတ္စြာဘုရားက မိန္ ့ၾကားေတာ္မူရာ စူဠပန္မေထရ္သည္ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ေခ်ာက္ခ်ား၍ ေဟာေတာ္မူ၏။ အံ့ဖြယ္ေကာင္းေသာ ျဖစ္ရပ္ေပတည္း။
စူဠပန္သည္ ကမၻာတစ္သိန္းတိုင္တိုင္ ပါရမီမ်ားကို ျဖည့္ထားသူ ျဖစ္၏။ ပဋိသေႏၶဥာဏ္ ၾကီးမားသူ ျဖစ္၏။ သို ပါလ်က္ ေနာင္ေတာ္ မဟာပန္ သင္ၾကားေပးေသာ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း မတတ္ေျမာက္ဘဲ ရွိ၏။ တတ္မည့္တတ္ေတာ့လည္း ပိဠကတ္သံုးပံုကို နာရီပိုင္း အတြင္း၌ပင္ တတ္ေျမာက္၏။ ဂါထာတစ္ပုဒ္သင္ေပးသူက မဟာပန္၊ ပိဋကတ္သံုးပံုကို သင္ေပးသူက သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ရွင္ ဘုရားသခင္၊ ဆရာခ်င္း မည္မွ် ကြာျခားပါေလသနည္း။
စူဠပန္သည္ ကႆပျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ ပညာရွိ ရဟန္း ျဖစ္ခဲ့၏။ ဥာဏ္အလြန္ထက္၏။ စာေပသင္ယူရာ၌ ဥာဏ္အလြန္ ႏံု ့ေသာ ရဟန္းေတာ္ တစ္ပါးကို စာေပမသင္ၾကားရဲေ လာက္ေအာင္ ျပက္ရယ္ျပဳခဲ့၏။ ဤအကုသိုလ္သည္ စူဠပန္အား ေနာက္ဆံုးဘ၀တိုင္ေအာင္ လိုက္ခဲ့၏။ သို ့ျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးဘ၀၌ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း စူဠပန္ မတတ္ေျမာက္ ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္၏။ ဤသည္ကား အကုသိုလ္၏ စြမ္းအား ျဖစ္၏။ ကုသိုလ္စြမ္းအား အေနျဖင့္မူ စူဠပန္သည္ တစ္ခ်ိန္က "မင္း"ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမိဳ ့ကို လွည့္လည္စဥ္ နဖူးမွထြက္ေသာ ေခြ်းကို ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စျဖင့္ သုတ္ေလရာ ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စသည္ ညစ္ႏြမ္းသြား၏။ ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စသည္ ခႏၶာကုိယ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ညစ္ႏြမ္းသြားျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ သခၤါရတရားတို ့၏ မျမဲေသာသေဘာ "အနိစၥသညာ"ကို ရဖူး၏။ ဤကုသိုလ္သည္လည္း စူဠပန္အား ေနာက္ဆံုးဘ၀တိုင္ေအာင္ လိုက္ခဲ့၏။
ရုပ္၀တၳဳမ်ားအေန ျဖင့္ ႏွမ္းတစ္လံုးနဲ ့ဆီမျဖစ္ ဟုဆိုၾက၏။ ႏွမ္းတစ္လံုးႏွင့္ ဆီမျဖစ္ေသာ္လည္း အိုင္းစတိုင္း၏ E =mc2 ဟူေသာ ညီမွ်ျခင္းအရ အလြန္ၾကီးမားေသာ စြမ္းအင္ကို ရ၏။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းအင္မ်ားအေန ျဖင့္ မူလရုပ္စြမ္းအင္ထက္ အတိုင္းအဆပို၍ ၾကီးမားေသာ စိတ္စြမ္းအင္ကို ရ၏။ ထို ့ေၾကာင့္ စူဠပန္၏ ဘ၀အတြက္ အကုသိုလ္ကလည္း အကုသိုလ္အေလ်ာက္၊ ကုသိုလ္ကလည္း ကုသိုလ္အေလ်ာက္ အက်ိဳးကို ေပးၾက၏။ ကာလျခားျခင္းသည္ လည္း ပဓာနမဟုတ္၊ ေဒသျခားျခင္းသည္လည္း ပဓာနမဟုတ္၊ ၃၁ ဘံုအတြင္း၌ အခ်ိန္မေရြးလိုက္ႏိုင္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက သစၥာရႈေထာင့္မွ ၾကည့္၍ "အဏုျမဴမွ်ေလာက္ ေသးငယ္ေသာ အျပစ္တို ့၌ပင္ ေဘးဟု ရႈျမင္ရမည္" ဟုေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။
အမွန္အားျဖင့္ ဂရုကံမဟုတ္ပါက အျပစ္ဟူသမွ်သည္ ၾကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ လူ ့ခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာ တို ့၌ မတားျမစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုမူ တတ္ျမတ္တတ္၏။ အျပစ္အားလံုးကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွ ရဟႏၱာျဖစ္ႏိုင္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ အကုသိုလ္ဟူသမွ်ကို အၾကြင္းမရွိ ပယ္သတ္ ႏိုင္ေသာ အရဟတၱမဂ္ကို ရည္စူးပါက မည္သည့္အျပစ္ကိုမဆို ပယ္သတ္ႏိုင္ရန္ သမၼပၸဓာန္ကို အေလးထား၍ အားထုတ္အပ္ပါ၏။
မဟာပန္သည္ ညီ စူဠပန္၏ အလိုအဇၥ်ာသယကို မသိသျဖင့္ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ေပးပါေသ္လည္း မတတ္ေျမာက္သျဖင့္ ညီ စူဠပန္အား ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့၏။ ျမတ္စြာဘုရားကား စူဠပန္၏ အလိုအဇၥ်ာသယကိုေရာ၊ ပဋိသမၻိဒါေလးပါး ကိုေရာ၊ အဘိဥာဥ္ေျခာက္ပါ းကိုေရာ ၊ အရဟတၱမဂ္ အရဟတၱဖိုလ္ကိုေရာ တတ္ေျမာက္ေအာင္ သင္ေပးႏိုင္၏ဟု ျမတ္စြာဘုရား၏ အတုမဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ မ်ားကို ရဟန္းေတာ္မ်ားက ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိ ၾကရာ ျမတ္စြာဘုရားက "ခ်စ္သား ရဟန္းတို ့၊ ငါဘုရား၏ သာသနာ ေတာ္အတြင္း၌ အားထုတ္အပ္ေသာ လံု လရွိသူသည္ ေလာကုတၱရာတရား၏ ပုိင္ရွင္ျဖစ္သည္ သာတည္း"ဟု ျမြက္ၾကားေတာ္မူကာ ဤသို ေဟာၾကားေတာ္မူေလ၏။
-ထၾကြလံု ့လျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္း ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သီလကို ေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဣေျႏၵကို ထိန္းသိမ္းျခင္းအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ -ပညာရွိသည္ ကိေလသာေရအလ်ဥ္ မလႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ အရဟတၱမဂ္ အရဟတၱဖိုလ္တည္းဟူေသာ ကြ်န္း ကို ျပဳရာ၏။
ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္၌ စိတ္သည္ ေရွ သြားျဖစ္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ စိတ္သည္ အလြန္အေရးၾကီး၏။ စိတ္ကို မထိန္းမေက်ာင္းဘဲသူ ့ခ်ည္း လႊတ္ေပးလိုက္လွ်င္လည္း ကာမသုခလႅိက လမ္းစဥ္အရ ယုတ္ညံ့၏။ အက်ိဳးမဲ့ကို ျဖစ္ေစ၏။ စိတ္ကို အတင္းအဓမၼ ခ်ဳပ္ထိန္း ထားျပန္လွ်င္လည္း အတၱကိလမထ လမ္းစဥ္အရ ဆင္းရဲ ပင္ပန္း၏။ အက်ိဳးမဲ့ကိုပင္ ျဖစ္ေစ၏။ ထို ေၾကာင့္ စိတ္ကို မဇၥ်ိမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္အရ သူၾကိဳက္သလိုလည္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ခြင့္မျပဳ။ အတင့္အဓမၼလည္း မခ်ဳပ္ထိန္း။ သို ့ရာတြင္ ယဥ္ေက်းလာေအာင္ေတာ့ ထိန္းရ၏။ စိတၱံ ဒႏၱံ သုခါ၀ဟံဟူသည္ႏွင့္အညီ ယဥ္ေက်းေသာ စိတ္သည္သာ ခ်မ္းသာကို ေဆာင္ႏို္င္၏။ စိတ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ဆံုးမရာတြင္ ထမင္းခ်က္သလိုပင္ လုပ္ရ၏။
စိတ္က ဆန္၊ သဒၶါက အိုး၊ သမာဓိက ေရ၊ ၀ီရိယက မီး၊ သတိက ေယာက္မ၊ ပညာက ထမင္းခ်က္သူ၊ ဒါန-သီလ-ဘာ၀နာက ဖိုခံုေလာက္ သံုးလံုး။ ဤသို ့ႏိႈင္းယွဥ္၍ မွတ္သားလွ်င္ မွတ္သားရလြယ္၏။ ထမင္းနပ္မွ အာဟာရျဖစ္သလို စိတ္ယဥ္ေက်းမွ ခ်မ္းသာ၏။ ထို ့ေၾကာင့္ ဆန္ႏွင့္တူေသာ စိတ္ကို အိုးႏွင့္တူေသာ သဒၶါ၌ထည့္ရ၏။ ထို ့ေနာက္ ေရႏွင့္တူေသာ သမာဓိကို အေလာေတာ္ထည့္ရ၏။ ဒါန သီလ ဘာ၀နာတည္းဟူေသာ ဖိုခံုေလာက္ သံုးလံုးေပၚ၌တင္ရ၏။ မီးႏွင့္တူေသာ ၀ီရိယကို ေရႏွင့္လိုက္ေအာင္ ထိုးရ၏။ ေယာက္မႏွင့္ တူေသာ သတိျဖင့္ အျမဲမျပတ္ေမႊရ၏။ ခ်က္သူႏွင့္ တူေသာ ပညာက နပ္သည္၊ မနပ္သည္ကို ၾကည့္ရ၏။ နပ္ေသာထမင္းသည္သာ အာဟာရကို ျဖစ္ေစႏိုင္သလို ယဥ္ေက်းေသာ စိတ္သည္သာ ခ်မ္းသာကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
စိတ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဣေျႏၵငါးပါးကို ညီညြတ္ေအာင္ ထားရ၏။ သဒၶါႏွင့္ပညာက တစ္တြဲ၊ ၀ီရိယႏွင့္သမာဓိကတစ္တြဲ၊ သတိကမူ အားလံုး အေပၚ၌ ရွိရ၏။ သတိဟူသည္ ပိုသည္မရွိ။ လိုသည္သာ ရွိ၏။ သဒၶါႏွင့္ ပညာ၊ ၀ီရိယႏွင့္ သမာဓိတို ့ကား အပိုအလို ရွိတတ္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ အပိုအလိုမရွိ မွ်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရ၏။ ထိုသို ့ေဆာင္ရြက္မွသာ စိတ္သည္ ယဥ္ေက်းမည္ျဖစ္၏။
(ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္ ေရးသားေသာ ဓမၼပဒ-စူဠပန္ မေထရ္၀တၳဳ မွ)
