ကံ- ကံ၏အက်ိဳး

ကံ- ကံ၏အက်ိဳး
ပါဠိဘာသာ ကမၼမွ လာသည္။ ျပဳမူျခင္း၊ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အမႈေဆာင္ျခင္း ကံ၊ အမႈကိစၥကိုဆိုလိုသည္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုသည္ ကံအဓိပၸာယ္ကို လြဲမွားစြာ ေကာက္ယူနားလည္ၾကသည္လည္း ရွိသည္။ ကံ ကိုအဂၤလိပ္စကားလုံး Action ဟု အနက္ေပးလွ်င္ ပိုရွင္းလင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။ ကံ၏အက်ိဳး ကိုRe-action ဟု အနက္ေပးလွ်င္ ပိုရွင္းလင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။

ထို ကံ (Action) သည္ -

၁။ အက်ိဳးစီးပြားကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ကုသိုလ္ကံ(Good action) ႏွင့္

၂။ အက်ိဳးစီးပြားကို ျဖစ္ေစေသာ အကုသိုလ္ကံ(Bad action) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။

ထိုအကုသိုလ္ကံ၊ ကုသိုလ္ကံသည္လည္း -

၁။ ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္မႈ ကာယကံ၊

၂။ ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာဆိုမႈ ဝစီကံ၊

၃။ စိတ္ျဖင့္ ႀကံစည္မႈ မေနာကံ ဟူ၍ သုံးမ်ိဳးရွိသည္။ ကံ ကံ၏အက်ိဳး ျဖစ္၏ ။

ကံ ၊ ကံ ၏အက်ိဳး action and re-action (or) law of cause and effect ျဖစ္ထြန္းမႈ ကို အတိုခ်ဳပ္ရရင္-

၁- ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အက်ိဳး ေပးေသာ ( ဒိဌဓမၼ ေဝဒနိယ ကံ ) ၂- ေနာင္ဘဝမွ အက်ိဳး ေပးေသာ ( ဥပ ပဇၨေဝဒနိယ ကံ ) ၃- ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ယခုဘဝေရာ ၊ ေနာင္ဘဝမွာပါ အက်ိဳးမ ေပးေသးဘဲ ၊ တတိယ ဘဝမွသည္ ကံပိုင္ရွင္ ထိုလူသား နိဗၺာန္ မရေသးမီ ၾကားကာလ တခ်ိန္ခ်ိန္ တြင္ အက်ိဳး ေပးမည္။ ( အပရာပရိယ ေဝဒနိယ ကံ ) ၄- ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လည္း အက်ိဳးေပးခြင္.မရ ဘဲ ၾကာလာရာမွ အျခားအင္အားႀကီး ကံ တခုခုရဲ. ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံလိုက္ရေသာ ( အေဟာသိကံ ) …တို႔ျဖစ္သည္။

အဘိဓမၼာနည္းအရ ဝီထိ တစ္ခုတြင္ ပါဝင္ေသာေဇာ (၇) ႀကိမ္ အနက္ ပထမေဇာစိတ္ျဖင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတနာကံ သည္ ဒိဌဓမၼအက်ိဳး ေပးမည္။ သတၱမ (၇) ေဇာစိတ္နဲ. ယွဥ္ေသာ ေစတနာကံ သည္ ဥပ ပဇၨ ေဝဒနိယ (ဒုတိယဘဝ) အက်ိဳး ေပးမည္။ အလယ္ေဇာ (၅) ခုသည္ အပရာပရိယ ေဝဒနိယအက်ိဳး ေပးမည္ ။ ထိုကံတို. မရင္.က်က္နိုင္လွ်င္ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားမည္။

(က) မေကာင္းေသာကံမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေကာင္းေသာကံ အားႀကီးေစရန္ ကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္စီရင္နိုင္သည္။( ဥပမာ-အရွင္ အဂၤုလိမာလ …. လူသတ္မႈ အကုသိုလ္ကံမ်ားမွာ ရဟႏၲာဘဝကို အက်ိဳးေပးခြင့္မရဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားသည္။ )

(ခ) ေကာင္းေသာကံမ်ားရွိ ေသာ္လည္း မေကာင္းေသာကံ အားႀကီးလြန္းေသာအခါ အက်ိဳးေပးခြင့္မရ နိုင္ရန္ တားဆီးျခင္းငွာ မတတ္နိုင္ေတာ့ေပ။ ( ဥပမာ - ပထမသံဃာယနာ ၏ ဒါယိကာ ဘုရင္ အဇာတသတ္….. အဖကို သတ္သည့္ အကုသိုလ္ေၾကာင့္ ဘုရားအား ၾကည္ညိုသည့္ ပုထုဇဥ္ေတြထဲတြင္ အသာဆုံးျဖစ္ေသာ္လည္း ေလာကကုမၻီ ငရဲတြင္ လူႏွစ္ ( ၆၀၀၀၀ ) ခံရရွာဦးမည္ ။သို႔ေသာ္ ငရဲကလြတ္ေသာအခါ ဝိစိတာဝီ မည္ေသာ ပေစၥကဗုဒၶ ျဖစ္မည္။)

အေရးႀကီးသည္မွာ အကုသိုလ္ လုပ္မိလွ်င္ မတိုးပြားေအာင္ တိုတိုျဖတ္ ၊ သို႔မွသာ အက်ိဳးေပးခြင့္မရ ဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားၾကမည္။ ကုသိုလ္ လုပ္လွ်င္ တိုးပြားေအာင္ အားဆင့္ေပး ၊ သို႔မွသာ ေကာင္းက်ိဳးေပးခြင့္ရမည္။ ဒါေပမယ့္ ျပဳလုပ္တဲ့ ဒါန ၊သီလ ၊ ကံေတြ အေပၚမွာ လိုခ်င္တပ္မက္သည့္ တဏွာ မကပ္ၿငိရပါ။ (မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး အႀကိမ္ႀကိမ္ေဟာေလ့ရွိပါသည္။။ နတ္သမီး ၅၀၀ ႏွင့္ သုျဗဟမ နတ္သားဇာတ္၊မည္သည့္ ဘဝေရာက္ေရာက္ ေသရဦးမည္ ဆိုသည္ကို ထင္ရွားေသာ ဇာတ္ေတာ္မ်ားကို နာယူၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိနိုင္ပါသည္။)ေနာက္ ဒါန ၊သီလ ၊ဘာဝနာ ျပဳေနခ်ိန္မွာ ဘယ္လို စိတ္ထားရမယ္ဆိုတာ ဓမၼေစတီ ဦးေကာသလ၏ ဒသနသမၺဒါ နည္းျဖင့္ ရွင္းလင္းျပသသည့္ ဒါန ၊ အျမတ္ဆုံးဒါန ၊ သဒၵါမွသည္ နိဗၺာန္ဆီသို႔ စေသာတရားမ်ားကို မွတ္သားၾကပါ ။ သို႔မွာသာ အဘိသခၤါရ မာရ္အား အသိျဖင့္ တားနိုင္မည္။ အရဟတၱမဂ္၏ တန္ခိုးျဖင့္သာ အဘိသခၤါရ မာရ္ ကို အျမစ္ပ်က္ ေအာင္နိုင္မည္။