စိတ္ယဥ္ေက်းမႈ

ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားသည္ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္သာမက စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ၿငိမ္းေအးမႈကုိပါ ေပးစြမ္းႏုိင္ပါ၏။ ကုိယ္ကာယဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ သိမ္ေမြ႕မႈအတြက္မူ ေျပာစရာပင္ မလုိေတာ့ေပ။ လူသားႏွင့္ သတၱ၀ါအားလံုးတုိ႔ ရင္ဆုိင္ေနၾကရသည္မွာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ပင္ပန္းမႈ၊ ႏြမ္းနယ္မႈ၊ မသက္မသာျဖစ္မႈ၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ၊ ၀မ္းနဲေၾကကြဲမႈစသည္ျဖင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အခက္အခဲမ်ား- ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ မေက်ာ္ႏုိင္မလႊားႏုိင္ ရင္ဆုိင္ေနၾကရေလသည္။ ယင္းစိတ္ခံစားမႈမ်ားသည္ အေကာင္း အဆိုး ဒြန္တြဲလ်က္ရွိေနေပရာ အေကာင္းဘက္၌ ျပႆနာဟု ဆုိဖြယ္ရာ မရွိလွေသာ္လည္း အဆုိးႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳလာရလွ်င္မူ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာျဖင့္ ေယာက္ယက္ခတ္ ပ်ာယာခတ္ မေနတတ္မထုိင္တတ္ စားမ၀င္ အိပ္မေပ်ာ္ေလာက္ေအာင္အထိ ျဖစ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ယင္းပူေလာင္စူးရွခါးသက္လွသည့္ စိတ္အနာတရ အပူဓာတ္ေတြေလ်ာ့က်ေရးအတြက္ အိုဇုန္းလႊာေပါက္၍ အပူလိႈင္းမ်ားက်ေရာက္မႈကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ Global-warming အေၾကာင္း အေျဖရွာေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္လည္း စိတ္အပူဓာတ္ေလ်ာ့က်ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ အေျဖက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ေဖာ္ထုတ္ထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ၏။ ယင္းအေျဖရလတ္ေတြကုိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္းသည္သာ အဓိကျပႆနာတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ လက္ေတြ႕က်က် ဗုဒၶခ်မွတ္ခဲ့သည့္ စည္းကမ္းနည္းလမ္းတုိ႔ကုိ လုိက္နာက်င့္သံုးျခင္းသည္ Mental-warming ေလ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ အဓိက ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ပါ၏။ ဗုဒၶသည္ လမ္းစဥ္ကုိ မလုိက္နာႏုိင္ေလာက္ေအာင္အထိ လမ္းစဥ္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ခ်မွတ္ထားခဲ့သည္မဟုတ္။ တစ္ခုတည္းေသာလမ္းစဥ္ကုိသာ ခ်မွတ္ခဲ့ပါ၏။ ယင္းတစ္ခုတည္းေသာလမ္းစဥ္သည္ မဂၢင္လမ္းစဥ္ျဖစ္ပါ၏။ ဘက္မလုိက္သည့္လမ္းစဥ္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းဘက္ခ်ည္းသာယာမက္ေမာမႈႏွင့္ အဆုိးဘက္ခ်ည္း စိတ္မေက်နပ္မႈတုိ႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္လ်က္ အလယ္လမ္းက မွ်တေသာ အယူအဆ၊ မွ်တေသာအေတြးအေခၚ၊ မွ်တေသာစကားအေျပာအဆုိ၊ မွ်တေသာအျပဳအမူ၊ မွ်တေသာအသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း၊ မွ်တေသာ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္မႈ၊ မွ်တေသာသတိ၊ မွ်တေသာတည္ၾကည္ခုိင္ခံ့မႈတို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ထားအပ္ေသာ လမ္းေကာင္းလမ္းျမတ္သာျဖစ္ပါ၏။ မွ်မွ်တတ ေတြးတတ္ ယူဆတတ္ ေျပာတတ္ ဆုိတတ္ ေနထိုင္တတ္ လုပ္ကုိင္တတ္ေအာင္ လံု႔လ၀ီရိယလုိအပ္ပါ၏။ ေၾကာင့္ၾကစုိက္မႈပင္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းလား အဆုိးလား၊ အျပစ္ကင္းလား မကင္းလား၊ အက်ိဳးရွိလား အက်ိဳးမဲ့လား၊ လုိရင္းေျပာရလွ်င္ ကုသုိလ္လား အကုသိုလ္လား ခြဲျခားသိတတ္သည့္ သတိလည္း အစဥ္ရွိဖုိ႔လုိအပ္ပါ၏။ ေကာင္းလွ်င္လုိက္စား မေကာင္းလွ်င္ ေရွာင္ရွားဖုိ႔အတြက္ ထားရွိရမွာသည္ သတိသာျဖစ္ပါ၏။ ယင္းသတိ လက္လြတ္ခဲ့ပါမူ မွန္လို႔မွန္မွန္း၊ မွားလုိ႔မွားမွန္း၊ ကုသုိလ္မွန္း အကုသိုလ္မွန္းပင္ မသိႏုိင္ေအာင္ ေတြေ၀သြားတတ္ပါ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ ကုသုိလ္ဆိုင္ရာ အရပ္ရပ္ကုိ သတိျဖင့္ အစဥ္ေစာင့္ေရွာက္ထားဖုိ႔သည္ အဓိကအက်ဆံုးျဖစ္ပါ၏။ ယင္းသုိ႔ အစဥ္ေစာင့္သိေနသူအဖို႔ ကုသုိလ္ျဖစ္ေရးအတြက္အခက္အခဲမရွိ၊ စိတ္ေကာင္းစိတ္ျမတ္သည္ အလိုလုိ တည္ၿပီးျဖစ္ေနေတာ့၏။ လူေတာ္လူေကာင္းစိတ္ဓာတ္ တည္ၾကည္ၿပီးျဖစ္ေနေတာ့၏။

ဤသည္မွာ အေျခခံက်ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားမ်ားျဖစ္ပါ၏။ နည္းနည္းလုိက္နာႏုိင္က နည္းနည္းေကာင္းက်ိဳးရ၍ မ်ားမ်ားလုိက္နာႏုိင္က မ်ားမ်ား ေကာင္းက်ိဳးရမည္သာျဖစ္ပါ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ တစ္ဆင့္ခ်င္း တက္၍တက္၍ လုိက္နာသြားသူအဖုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဘ၀ဆီသို႔ တရိပ္ရိပ္ တက္၍ တက္၍ သြားမည္မွာ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးၾကည့္မိက လက္ေတြ႕သိျမင္သေဘာေပါက္လာမည္သာျဖစ္ပါ၏။ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို လိုက္နာမိေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ရသည္ဟူ၍ ဘယ္ေတာ့မွမရွိ။ လုိက္နာႏုိင္သူမွာ ခ်မ္းသာသုခ တစ္မ်ိဳးၿပီး တစ္မ်ိဳး တိုးတက္၍ ရလာမည္သာျဖစ္ပါ၏။ အထူးသျဖင့္ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ခ်မ္းသာမႈျဖစ္ပါ၏။ ဘ၀ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ျဖစ္ပါ၏။ ၿခံဳ၍ ေျပာရလွ်င္ ကုသုိလ္ရေရးအတြက္ျဖစ္၏။ ကုသုိလ္ရသည္ႏွင့္ အကုသိုလ္ အလုိလို ကင္းေနမည္သာျဖစ္ပါ၏။ အကုသုိလ္သည္ ပါပဓာတ္သာျဖစ္၏။ မေကာင္းေသာအျမဴအေတတစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္၏။ စိတ္ကုိလည္း မည္းညစ္ေစ၏။ လူကုိလည္း ဂုဏ္နိမ့္ေစပါ၏။ မေကာင္းေသာအျမဴအေတကိန္းေနသမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းမႈရမည္မဟုတ္။ ေၾကာက္ရ လန္႔ရ ပူပင္ရ ေသာကေရာက္ရ- ၿငိမ္းခ်မ္းေအးျမမႈကင္းမဲ့သည့္ ဘ၀အေမာတြင္ နစ္ေျမာေနရလ်က္ နစ္လုိ႔နစ္မွန္းမသိျဖစ္ေနၾကရ၏။ သက္သတ္ခုိးမႈ ကာေမသု ဘာမဆို ျပဳရဲေအာင္ အားေပးတတ္သည္မွာ ယင္းအျမဴအေတ ကိန္း၀ပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။ ယင္းအျမဴအေတေၾကာင့္ပင္ ေလာကႀကီး မၿငိမ္းမခ်မ္းျဖစ္ေနရ၏။ ကမၻာတစ္လႊား ၾကမ္းတမ္းရက္စက္မႈမ်ား ေန႔စဥ္ျမင္ေတြ႕ေနရသည္မွာ ယင္းအျမဴအေတပါပဓာတ္သတၱိမ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏။