ခႏၶာကိုယ္ကို စိတ္၀င္တစားၾကည့္ပါ
တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ မိမိရဲ႕ စိတ္အင္အားေတြကို ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ သံုးသပ္ဖို႕၊ သိေအာင္ ၾကည့္ဖို႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ သံုးသပ္တယ္ဆိုတာ ရႈမွတ္တာလည္းပါတယ္၊ ဆင္ျခင္တာေရာ၊ ႏွလံုးသြင္းတာေရာ ပါပါတယ္။ အဓိက,ကေတာ့ ရႈမွတ္တာေပါ့။
၀ိပႆနာတရားဆိုတာ မဂၢသစၥာပြားမ်ားတာပါ။ မဂၢသစၥာက အေၾကာင္းဆိုရင္ နိေရာဓသစၥာက အက်ဳိးေပါ့။ နိေရာဓဆိုတဲ့ နိဗၺာန္က အက်ဳိးပဲ။ တဏွာကုန္တာ နိဗၺာန္ပါ။
မဂၢသစၥာပြားေနတာဟာ အပူၿငိမ္းေၾကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႕ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ ရႈမွတ္ပါ၊ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ရႈမွတ္ပါလို႕ တိုက္တြန္းေနရတာပါ။ တနည္း အဲဒါဟာ ခႏၶာကိုယ္ကို စိတ္၀င္တစားၾကည့္ခိုင္းတာပါ။ မွတ္လည္း မွတ္ပါ၊ ၾကည့္လည္း ၾကည့္ပါ။ တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ အဲဒါ အေရးႀကီးပါတယ္။ ရႈမွတ္တဲ့ ေယာဂီေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သိပ္မၾကည့္ဘူး၊ ၾကည့္တဲ့ သူကလည္း မမွတ္ခ်င္ဘူး။ အစြန္းေတြ ေရာက္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွတ္လည္းမွတ္ပါ၊ ၾကည့္လည္း ၾကည့္လည္းၾကည့္ပါ။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕အလုပ္ေပးတရားမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ မွတ္ပါလို႕ ပါတယ္။ အေပၚယံကေလး လွ်ံမွတ္ခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ ၾကည့္ပါလို႕ ေျပာတာ။ တခ်ဳိ႕က ၾကည့္ပါဆိုရင္ သိပ္သေဘာမက်ခ်င္ဘူး၊ မွတ္ရင္ ၿပီးတာပဲလို႕ ထင္ၾကတာေတြ ရိွတယ္။ မွတ္တဲ့အခါမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ မွတ္ရတယ္။
သမာဓိ အရမ္းေကာင္းေနတဲ့ အခါမွာေတာ့ စူးစိုက္မႈကို နဲနဲေလွ်ာ့ထားရတယ္။ အဲဒီအခါမ်ဳိးက်ေတာ့ ျဖန္႕ၾကည့္ရတယ္။ သမာဓိ ေကာင္းေနလို႕ရိွရင္ ၀ီရိယ တိုးေပးရတယ္။ ၀ီရိယနဲ႕ သမာဓိ၊ သဒၶါနဲ႕ ပညာ ညီေအာင္ ညွိေပးရတယ္။
တစ္ခုအရမ္းေကာင္းေနရင္ အဲဒီေကာင္းေနတာကို နည္းနည္းေလးေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ က်န္တစ္ခုကို တိုးေပးရတယ္။ သမာဓိေတြအရမ္းေကာင္းၿပီး နိမိတ္ေတြအရမ္းထင္ေနတယ္ဆိုရင္ သမာဓိကိုနည္းနည္း ေလွ်ာ့ေပးပါ။ အထိုင္နည္းနည္းေလွ်ာ့ၿပီး စႀကၤံေလွ်ာက္ေပးရတယ္။ ထိုင္ေနရင္လည္း သမာဓိနဲ႕ တစ္ကိုယ္လံုးျဖန္႕ၿပီး မွတ္ေပးရတယ္။ ၀ီရိယကို တိုးတဲ့အေနနဲ႕ မွတ္ခ်က္ကို တိုးေပးရတယ္။
ေဖါင္းတယ္ ပိန္တယ္ မွတ္ေနရာကေနၿပီး ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္ဆိုၿပီး မွတ္ခ်က္ကို တိုးေပးရတယ္။
ထိုင္တယ္ ထိတယ္ မွတ္ေနရင္လည္း ထိုင္တယ္ ဘယ္ေျခေထာက္ထိတယ္၊ ထိုင္တယ္ ညာေျခေထာက္ထိတယ္ ဆိုၿပီး မွတ္ခ်က္ကို ျဖန္႕ၿပီး တိုးေပးရပါမယ္။
၀ီရိယလြန္ၿပီး ပ်ံ႕လြင့္ေနလို႕ရိွရင္လည္း ခပ္မ်ားမ်ား ထိုင္ေ
တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ မိမိရဲ႕ စိတ္အင္အားေတြကို ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ သံုးသပ္ဖို႕၊ သိေအာင္ ၾကည့္ဖို႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ သံုးသပ္တယ္ဆိုတာ ရႈမွတ္တာလည္းပါတယ္၊ ဆင္ျခင္တာေရာ၊ ႏွလံုးသြင္းတာေရာ ပါပါတယ္။ အဓိက,ကေတာ့ ရႈမွတ္တာေပါ့။
၀ိပႆနာတရားဆိုတာ မဂၢသစၥာပြားမ်ားတာပါ။ မဂၢသစၥာက အေၾကာင္းဆိုရင္ နိေရာဓသစၥာက အက်ဳိးေပါ့။ နိေရာဓဆိုတဲ့ နိဗၺာန္က အက်ဳိးပဲ။ တဏွာကုန္တာ နိဗၺာန္ပါ။
မဂၢသစၥာပြားေနတာဟာ အပူၿငိမ္းေၾကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႕ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ ရႈမွတ္ပါ၊ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ရႈမွတ္ပါလို႕ တိုက္တြန္းေနရတာပါ။ တနည္း အဲဒါဟာ ခႏၶာကိုယ္ကို စိတ္၀င္တစားၾကည့္ခိုင္းတာပါ။ မွတ္လည္း မွတ္ပါ၊ ၾကည့္လည္း ၾကည့္ပါ။ တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ အဲဒါ အေရးႀကီးပါတယ္။ ရႈမွတ္တဲ့ ေယာဂီေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သိပ္မၾကည့္ဘူး၊ ၾကည့္တဲ့ သူကလည္း မမွတ္ခ်င္ဘူး။ အစြန္းေတြ ေရာက္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွတ္လည္းမွတ္ပါ၊ ၾကည့္လည္း ၾကည့္လည္းၾကည့္ပါ။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕အလုပ္ေပးတရားမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ မွတ္ပါလို႕ ပါတယ္။ အေပၚယံကေလး လွ်ံမွတ္ခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ ၾကည့္ပါလို႕ ေျပာတာ။ တခ်ဳိ႕က ၾကည့္ပါဆိုရင္ သိပ္သေဘာမက်ခ်င္ဘူး၊ မွတ္ရင္ ၿပီးတာပဲလို႕ ထင္ၾကတာေတြ ရိွတယ္။ မွတ္တဲ့အခါမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္ မွတ္ရတယ္။
သမာဓိ အရမ္းေကာင္းေနတဲ့ အခါမွာေတာ့ စူးစိုက္မႈကို နဲနဲေလွ်ာ့ထားရတယ္။ အဲဒီအခါမ်ဳိးက်ေတာ့ ျဖန္႕ၾကည့္ရတယ္။ သမာဓိ ေကာင္းေနလို႕ရိွရင္ ၀ီရိယ တိုးေပးရတယ္။ ၀ီရိယနဲ႕ သမာဓိ၊ သဒၶါနဲ႕ ပညာ ညီေအာင္ ညွိေပးရတယ္။
တစ္ခုအရမ္းေကာင္းေနရင္ အဲဒီေကာင္းေနတာကို နည္းနည္းေလးေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ က်န္တစ္ခုကို တိုးေပးရတယ္။ သမာဓိေတြအရမ္းေကာင္းၿပီး နိမိတ္ေတြအရမ္းထင္ေနတယ္ဆိုရင္ သမာဓိကိုနည္းနည္း ေလွ်ာ့ေပးပါ။ အထိုင္နည္းနည္းေလွ်ာ့ၿပီး စႀကၤံေလွ်ာက္ေပးရတယ္။ ထိုင္ေနရင္လည္း သမာဓိနဲ႕ တစ္ကိုယ္လံုးျဖန္႕ၿပီး မွတ္ေပးရတယ္။ ၀ီရိယကို တိုးတဲ့အေနနဲ႕ မွတ္ခ်က္ကို တိုးေပးရတယ္။
ေဖါင္းတယ္ ပိန္တယ္ မွတ္ေနရာကေနၿပီး ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္ဆိုၿပီး မွတ္ခ်က္ကို တိုးေပးရတယ္။
ထိုင္တယ္ ထိတယ္ မွတ္ေနရင္လည္း ထိုင္တယ္ ဘယ္ေျခေထာက္ထိတယ္၊ ထိုင္တယ္ ညာေျခေထာက္ထိတယ္ ဆိုၿပီး မွတ္ခ်က္ကို ျဖန္႕ၿပီး တိုးေပးရပါမယ္။
၀ီရိယလြန္ၿပီး ပ်ံ႕လြင့္ေနလို႕ရိွရင္လည္း ခပ္မ်ားမ်ား ထိုင္ေ