ဝိစိကိစ ၦာ၏ သေဘာ…(၂)…

ဝိစိကိစ ၦာ၏ သေဘာ…(၁)… မွ အဆက္

ဝိစိကိစ ၦာကို ပယ္ရွားႏိုင္ရန္ တရား (၆) ပါး ရွိေလသည္။

(၁) ဗဟုႆုတကာ - မ်ားေသာ အၾကားအျမင္ရွိျခင္း

(၂) ပရိပုစ ၦကတာ - အဖန္ဖန္ ေမးတတ္ျခင္း

(၃) ဝိနေယပကတညဳတာ - ဝိနည္း၌ ကၽြမ္းက်င္ လိမၼာျခင္း

(၄) အဓိေမာကၡဗဟုလတာ - ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ျခင္း မ်ားျခင္း

(၅) ကလ်ာဏမိတၱတာ - ေကာင္းမြန္ေသာ အေဆြခင္ပြန္းရွိျခင္း

(၆) သပၸါယကထာ - ေလ်ာက္ပတ္သည္ကို ေျပာဆိုျခင္း

ဝိစိကိစ ၦာကို ပယ္ရွားႏုိင္ေစရန္ အၾကားအျမင္ ဗဟုုသုတမ်ားစြာ ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမည္။ တရားဓမၼႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ စာအုပ္စာေပမ်ာကို ဖတ္မွတ္ရမည္။ယခုေခတ္တြင္ အင္တာနက္မ်ား၌လည္း ဓမၼ ဗဟုသုတ မ်ားစြာကို ရွာေဖြ ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။ ထိုသို႔ရွာေဖြ ေလ့လာရာတြင္ စာေပ အဆိပ္မသင့္ဖို႔သာ အေရးႀကီးေပသည္။ ဓမၼႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ေနေသာ စာေပမ်ားကိုဖတ္ရႈျခင္းျဖင့္ အသိ အျမင္ လြဲမွားမႈမ်ား ျဖစ္ေစတတ္သည္ကို သတိခ်ပ္ရေပမည္။ မွန္ကန္ေသာစစ္မွန္ေသာ ဓမၼ ဗဟုသုတမ်ားကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ အၾကားအျမင္ အသိအျမင္မ်ားၿပီး မိမိတို႔၏ဝိစိကိစ ၦာမ်ား လြယ္လင့္တကူ ပါးသထက္ ပါးလာေပမည္။

မိမိ မသိေသးေသာ၊ မရွင္္းလင္းေသးေသာ၊ ဇေဝဇဝါ ျဖစ္ေနေသာ၊သို႔ေလာ သို႔ေလာ ျဖစ္ေနေသာ ဓမၼေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကိုလည္း နားလည္တတ္ကၽြမ္းေသာ ရဟန္း ပညာရွိ၊လူပညာရွိ စသည့္ ပညာရွိ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားထံ ဆည္းကပ္နာယူ ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ထားၾကရမည္။ရႈေထာင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးမွ သံုးသပ္ကာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြး ၾကရမည္။ သို႔မွသာမွန္ကန္ေသာ အေျဖကို တိတိက်က် ရရွိလာမည္။ ဆရာမကူဘဲ သဗၺညဳတ ဉာဏ္ေတာ္ကို ရႏိုင္စြမ္း ရွိသည္မွာပါရမီဆယ္ပါးကို ၿပီးျပည္စံုေအာင္ က်င့္ႀကံပြားမ်ားခဲ့ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာ တစ္ပါးတည္းပင္ရွိသည္။ ဤဤထိုထို သတၱဝါ ပုဂၢိဳလ္မွန္သမွ်သည္ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းမ်ား ထံတြင္ ဆည္းကပ္ၿပီးေမးျမန္းေလွ်ာက္ျခင္း မရွိဘဲ ဝိစိကိစ ၦာ ကင္းစင္ႏိုင္ဖို႔ရန္ လံံုးဝ မျဖစ္ႏုိင္ေပ။မိမိ ကိုယ္ပိုင္ အသိ တစ္ခုတည္းျဖင့္ မွန္သည္ ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်သင့္ေခ်။ အမွားေပၚအမွား ထပ္ဆင့္သြားတတ္သည္။

  

ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားထားေသာ ဝိနည္းစည္းကမ္းမ်ားကိုကၽြမ္းက်င္စြာ သိရွိထားလွ်င္လည္း ဓမၼႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဝိစိကိစ ၦာ ယံုမွားသံသယမ်ားကိုရွင္းလင္းေပးႏိုင္သည္။ ဝိနည္းစည္းကမ္း ဆိုသည္မွာ သီလဟုပင္ ေျပာရမည္။ ဝိနည္းဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ရဟန္း သံဃာမ်ားႏွင့္သာ ဆိုင္သည္ မိမိတို႔ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ လားလားမွ် မဆိုင္္ ဟုေတြးတတ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိတတ္္ၾကသည္။ ရဟန္း သံဃာမ်ားတြင္လည္း ဆိုင္ရာ ဝိနည္းသီလမ်ား ရွိသကဲ့သို႔လူပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္လည္း ဆိုင္ရာ ဝိနည္းသီလမ်ား ရွိၾကေပသည္။ သီလ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း၏ ဆိုးက်ဳိးအျပစ္မ်ားႏွင့္ သီလ ေစာင့္တည္ျခင္း၏ ေကာင္းက်ဳိး ေက်းဇူးမ်ားကို နားလည္ သိရွိထားရမည္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ သီလမ်ားကို က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ဝိစိကိစ ၦာ ျဖစ္တတ္မႈမ်ားကို ပယ္ရွင္း ပစ္ႏိုင္ေပသည္။

ဓမၼေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို သတိ ဉာဏ္ပညာျဖင့္ မွန္ကန္စြာဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ယံုၾကည္မႈ သဒၵါတရား တိုးပြားလာေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္။ ယံုၾကည္မႈ သဒၵါတရားကိုသတိဉာဏ္ ပညာျဖင့္ ယွဥ္တြဲ၍ ျဖစ္ေနရမည္။ သဒၵါႏွင့့္ ပညာ မွ်တေနရမည္ ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။မွန္ကန္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တိက် ခိုင္မွာမွသာလွ်င္ အလုပ္တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးေျမာက္ေစသကဲ့သို႔တရားဓမၼ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရာတြင္လည္း တိက်မွန္ကန္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခုိင္မာစြာ ရွိလွ်က္ျပဳလုပ္ပါက အထေျမာက္ ၿပီစီးေပလိမ့္မည္။ ထိုေၾကာင့္ မွန္ကန္ေသာ ဓမၼကို သိရွိၿပီး ဆိုလွ်င္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ပိုင္ႏိုင္စြာ ျပဳလုပ္လွ်က္ က်င့္္ႀကံ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ဝိစိကိစ ၦာ ကိုပယ္သတ္ႏုိင္မည္။

မိမိ ေပါင္းသင္းေနေသာ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားတြင္လည္းတရားဓမၼႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ရွင္းလင္း ေဟာျပ လမ္းညႊန္ေပးႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနရမည္။အခါအားသင့္ေလ်ာ္စြာ တရားဓမၼမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေၾကာင္း အရာမ်ားကို တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ ႏွီးေႏွာ ရမည္။ ထိုသုိ႔ ဆိုလ်င္ မိမိတို႔၏ စိတ္သႏ ၱာန္တြင္ရွိေနေသာ ဝိစိကိစ ၦာ အကုသိုလ္မ်ားကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း နည္းသထက္ နည္းေအာင္ က်င့္ႀကံႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ကလ်ာဏမိတၱ ဟူေသာ အေဆြခင္ပြန္းေကာင္းသည္ ကုသိုလ္တရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျပဳသည္ကို သိရွိထားရမည္။

အခ်ိန္္သင့္သည့္ အခြင့္သင့္သည့္ အခါတိုင္း တရားဓမၼေဆြးေႏြးၾကျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္လြန္ေစပါက ကုန္လြန္ေသာ အခ်ိန္္မ်ားသည္ အတိုင္းထက္ အလြန္တန္ဖိုး ရွိၾကေပလိမ့္မည္။ ေလာက၌ လူအမ်ားစုသည္ တစ္ဦးကို တစ္ဦး လိမ္ညာေသာ စကားမ်ားေျပာဆိုျခင္း၊ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ရန္လို အမုန္းပြား ျဖစ္ေစရန္ ကုန္းတိုက္စကားမ်ားေျပာဆိုျခင္း၊ မၾကားဝံ့မနာသာ စကားမ်ား၊ ရုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ စကားမ်ား ေျပာဆုိျခင္း၊အက်ဳိးမရွိဘဲ သိမ္ဖ်င္းေသာ စကားမ်ား ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကျခင္း စသည့္ျဖင့္တန္ဖိုးရွိေသာ အခ်ိန္မ်ားကို ျဖဳန္းတီးပစ္ေနၾကသည္။ ထိုသို႔ အခ်ိန္မ်ား အလဟသတ္ ျဖစ္သြားမည့္အစားတရား ဓမၼမ်ားကို ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္လြန္ေစလွ်င္ တရား အသိအျမင္မ်ား ရရွိကာဝိစိကိစ ၦာဟူေသာ အကုသိုလ္ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ သန္႔စင္လာေပလိမ့္မည္။

ကုသိုလ္တရားတို႔ကို တားျမစ္ပိတ္ပင္တတ္ေသာ နီဝရဏတရားေျခာက္ပါးတြင္ ဝိစိကိစ ၦာနီဝရဏ အျဖစ္ ပါဝင္ေနသည္။ အႏုသယ ခုနစ္ပါးတြင္လည္း ဝိစိကိစၦာႏုသယ ရွိေနျပန္သည္။ သံေယာဇဥ္ ဆယ္ပါးတြင္ ဝိစိကိစ ၦာသံေယာဇဥ္ ေရာယွက္ေနျပန္သည္။ ထိုေၾကာင့္ဝိစိကိစ ၦာသည္ သတၱဝါမ်ားကို ဘက္ေပါင္းစံုမွ စိုးမိုး ျခယ္လွယ္ထားသည္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္သူမ်ားတြင္ ဝိစိကိစ ၦာ ဧကန္ရွိေနၾကေပသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ေနလင့္ကစား ေသာတာပန္အဆင့္ မျဖစ္ေသးသ၍ ထို ဝိစိကိစ ၦာကိုအသိျဖင့္သာ ပယ္ထားႏိုင္ေပဦးမည္။ အခ်ဳိ႕ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမည္ခံထားေသာ္လည္းဝိစိကိစ ၦာ လႊမ္းမိုးခံရလွ်က္ ကိုးကြယ္မႈ အယူဝါဒ မွားယြင္းေနသူမ်ားလည္း ရွိေနၾကသည္။ဥပမာ - နတ္ကိုးကြယ္ေနသူမ်ား၊ ကံႏွင့္ ကံ၏ အက်ဳိးကို မယံုၾကည္ေသးသူမ်ား စသည္ စသည္တို႔ပင္တည္း။

ေလာကတြင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ေနၾကေသာ အယူဝါဒေပါင္းစံုရွိၾကရာ အဝတ္မဝတ္ဘဲ က်င့္ႀကံျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဆံပင္မ်ား ရိတ္ျခင္း မျပဳဘဲ က်င့္ႀကံျခင္း၊ရႊံ႕ညြန္မ်ား လိမ္း၍ က်င့္ႀကံျခင္း၊ အစာအငတ္ခံ က်င့္ႀကံျခင္း၊ ေျမ၌ အိပ္၍ က်င့္ႀကံျခင္း၊ျမဴမႈန္မ်ား လိမ္းက်ံ၍ က်င့္ႀကံျခင္း၊ မီးခိုးျပာမ်ား လိမ္း၍ က်င့္ႀကံျခင္း၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္၍က်င့္ႀကံျခင္း၊ တိရိစာၦန္တို႔၏ အမူအက်င့္မ်ားျဖင့္ က်င့္ျခင္း၊ တစ္ပါးေသာ သတၱဝါမ်ားကိုရက္စက္စြာ ညွင္းဆဲ သတ္ျဖတ္၍ ဘုရားသခင္ထံ ယစ္ပူေဇာ္ ပသျခင္း စသည္စသည္ျဖင့္ မည္သို႔ပင္က်င့္ႀကံအားထုတ္ ေနေစကာမူ ဓမၼလမ္းေၾကာင္း အမွန္ေပၚသို႔ မေရာက္ဘဲ ဝိစိကိစ ၦာ မလြတ္ေျမာက္ေသးေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။

အခ်ိန္လည္းကုန္၊ လုပ္အားလည္းကုန္၊ ခႏၶာလည္း ပင္ပန္း၊သံသရာ ဒုကၡဆင္းရဲတြင္းမွလည္း မလြတ္ေျမာက္ေသာ က်င့္စဥ္မ်ားျဖင့္ အဘယ္သို႔ အက်ဳိးရွိပါအံ့နည္း။

လမ္းေလွ်ာက္ေနေသာ္လည္း လမ္းမွန္ေပၚသို႔ မေရာက္ေနပါက မိမိ ေလွ်ာက္လွမ္းေနေသာ ေျခလွမ္းမ်ားသည္ သံသရာဝဲ ၾသဃတြင္ တဝဲလည္လည္သာ ရွိခ်ိမ့္မည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ဝိစိကိစ ၦာ အကုသိုလ္ကို ကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ေသာ ဗုဒၶ၏ တရားဓမၼမ်ားကိုက်င့္ႀကံျခင္္းျဖင့္သာ အရိယာ သူေတာ္စင္တို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ေသာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ႏုိင္ၾကေပေတာ့မည္။

အရွင္ဉာဏဒီပ

ေဒလီတကၠသိုလ္၊ အိႏိၵယ

              အရွင္ဉာဏဒီပ (ဓမၼရတနာ) by ဆိုက္မွ ကူယူေဖၚျပပါသည္။